Πέμπτη 17 Αυγούστου 2017

Αρχαία Ελληνικά: Απαρέμφατα & Μετοχές βαρύτονων ρημάτων α΄ συζυγίας - ενεργητική φωνή

Το ρήμα εκτός από τις εγκλίσεις διαθέτει δύο ονοματικούς τύπους, το απαρέμφατο και τη μετοχή:

Απαρέμφατο
  • άκλιτο ρηματικό ουσιαστικό ουδέτερου γένους
  • ισοδυναμεί με δευτερεύουσα πρόταση ειδική (ειδικό) ή επιθυμίας (τελικό)
  • όταν είναι έναρθρο (σνθ. τελικό), έχει πτώσεις (κλίνεται το άρθρο) και ισοδυναμεί με αφηρημένο ουσιαστικό, π.χ. τὸ λέγειν = η ομιλία

Μετοχή
  • τριγενές και τρικατάληκτο ρηματικό επίθετο 
  • ισοδυναμεί με επιθετικό ή κατηγορηματικό προσδιορισμό (ή κατηγορούμενο) ή με επιρρηματικό προσδιορισμό
  • όταν είναι έναρθρη, μπορεί να ισοδυναμεί με ουσιαστικό (πρόσωπο που ενεργεί), π.χ. ὁ λέγων = ο ρήτορας

Οι ονοματικοί τύποι του ρήματος (απαρέμφατο-μετοχή) έχουν τέσσερις χρόνους:  
ενεστώτα, μέλλοντα, αόριστο και παρακείμενο.



   * Χρονικός χαρακτήρας (μέλλοντας/αόριστος)
-σ-     :   φωνηεντόληκτα & οδοντικόληκτα
-ξ-     :   ουρανικόληκτα
-ψ-     :   χειλικόληκτα

   ** Χρονικός χαρακτήρας (παρακείμενος)
-κ-     :   φωνηεντόληκτα & οδοντικόληκτα
-χ-     :   ουρανικόληκτα
-φ-     :   χειλικόληκτα

Σχηματισμός απαρεμφάτων & μετοχών ενεργητικής φωνής

(βαρύτονα φωνηεντόληκτα και αφωνόληκτα)

Το απαρέμφατο και η μετοχή σχηματίζονται κανονικά με την προσθήκη των κατάλληλων καταλήξεων στο θέμα του ρήματος. Στον μέλλοντα και στον αόριστο πριν από την κατάληξη προστίθεται ο χρονικός χαρακτήρας -σ- (-ξ- / -ψ-) και στον παρακείμενο ο χρονικός χαρακτήρας -κ- (-χ- / -φ-).

Προσοχή! 
Τα απαρέμφατα και οι μετοχές στον αόριστο δεν παίρνουν αύξηση,
όμως στον παρακείμενο ο αναδιπλασιασμός διατηρείται.

Κλίση
Το απαρέμφατο είναι άκλιτο. Οι μετοχές όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής κλίνονται σύμφωνα με τη γ΄ κλίση (ύλη β΄ γυμνασίου).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου