Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2012

Νεοελληνική γλώσσα α΄: Προσχεδιασμένος προφορικός λόγος (ομιλία)

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Είδος κειμένου: προσχεδιασμένος προφορικός λόγος (ομιλία)

    ΔΟΜΗ ΟΜΙΛΙΑΣ
    • Προσφώνηση ανάλογα με τη σύνθεση του κοινού (με κόμμα στο τέλος)
    π.χ. Αγαπητοί συμμαθητές, / Αγαπητέ -ή κ. "Χ", / Αγαπητοί φίλοι, / Σεβαστό κοινό, / Κυρίες και κύριοι,
    • Αλλαγή γραμμής & περιθώριο για την έναρξη παραγράφου
    Στον πρόλογο συστηνόμαστε στους αποδέκτες του λόγου (είτε με το ονοματεπώνυμό μας και την ιδιότητά μας είτε αναφέροντας ποιους εκπροσωπούμε, π.χ. συμμαθητές, μαθητική κοινότητα κ.ά.). 
    Στη συνέχεια αναφέρουμε σύντομα το θέμα της ομιλίας μας και με ποια αφορμή γίνεται.
    • Ανάπτυξη
    Αλλάζουμε παράγραφο και αναπτύσσουμε το θέμα σε όσες παραγράφους χρειαστεί. Δεν ξεχνάμε ότι ο λόγος θα εκφωνηθεί προφορικά, οπότε φροντίζουμε να δείχνουμε ότι απευθυνόμαστε σε κοινό: με β΄ πληθυντικό ή α΄ πρόσωπο και προτρεπτικές εγκλίσεις, με ρητορικές ερωτήσεις, αποστροφή στο κοινό ή με σύντομες παρενθετικές φράσεις (π.χ. όπως γνωρίζετε πολύ καλά).
    Στην τελευταία παράγραφο συνοψίζουμε και απευθύνουμε προτάσεις ή κάποια προτροπή/ευχή στους ακροατές. Μπορούμε μάλιστα να χρησιμοποιήσουμε και πάλι προσφώνηση.
    • Αποφώνηση (χωρίς το όνομά μας)
    Στο τέλος αλλάζουμε παράγραφο και ευχαριστούμε με μία σύντομη φράση το κοινό.
      π.χ. Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο που μου διαθέσατε. / Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. / Σας ευχαριστώ θερμά που με ακούσατε.

      Σημείωση: Ασφαλώς και δεν γράφουμε το όνομά μας στο τέλος. Σε μια τυπική ομιλία στην αρχή του λόγου μας δηλώνουμε την ταυτότητά μας ή συνηθέστερα μας προσφωνεί κάποιος συντονιστής. Ωστόσο, στις επίσημες σχολικές εξετάσεις αποφεύγουμε να δώσουμε το ονοματεπώνυμό μας, έτσι περιοριζόμαστε στην ιδιότητά μας.

      Νεοελληνική γλώσσα α΄: Παράγραφος

      Παράγραφος, δομικά μέρη - συνοχή
      2η ΕΝΟΤΗΤΑ