Αρχαία Ελληνικά: Αναδιπλασιασμός

Τα ρήματα στους συντελικούς χρόνους (παρακείμενο, υπερσυντέλικο, συντελεσμένο μέλλοντα) παίρνουν στην αρχή του θέματος αναδιπλασιασμό.

Προσοχή!
Ο αναδιπλασιασμός διατηρείται σε όλες τις εγκλίσεις, στο απαρέμφατο και στη μετοχή.

Αρχαία Ελληνικά: Οριστική βαρύτονων ρημάτων α΄ συζυγίας - ενεργητική φωνή

   * Χρονικός χαρακτήρας (μέλλοντας/αόριστος)  

-σ-     :   φωνηεντόληκτα & οδοντικόληκτα 
-ξ-     :   ουρανικόληκτα 
-ψ-     :   χειλικόληκτα

   ** Χρονικός χαρακτήρας (παρακείμενος/υπερσυντέλικος)

-κ-     :   φωνηεντόληκτα & οδοντικόληκτα
-χ-     :   ουρανικόληκτα
-φ-     :   χειλικόληκτα

 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΛΙΣΗΣ

Σχηματισμός χρόνων ενεργητικής φωνής
(βαρύτονα φωνηεντόληκτα - αφωνόληκτα)

Ο ενεστώτας και ο παρατατικός σχηματίζονται με το θέμα του ρήματος. Στα αφωνόληκτα συχνά ο χαρακτήρας του θέματος είναι μετασχηματισμένος: -ττ- / -σσ- (ουρανικόληκτα), -πτ- (χειλικόληκτα), -ζ- ή -ττ- (οδοντικόληκτα).

Ενεστώτας
θέμα + καταλήξεις ενεστώτα
Παρατατικός
απλά ρήματα: αύξηση + θέμα + καταλήξεις παρατατικού
σύνθετα ρήματα (με πρόθεση): πρόθεση + αύξηση + θέμα + καταλήξεις παρατατικού

Προσοχή: Στον παρατατικό τα ρήματα τονίζονται στην προπαραλήγουσα (αναβίβαση τόνου).

*     *     *

Μέλλοντας
θέμα + χρονικός χαρακτήρας -σ- (-ξ- / -ψ-) + καταλήξεις μέλλοντα
Αόριστος
απλά ρήματα: αύξηση + θέμα + χρονικός χαρακτήρας -σ- (-ξ- / -ψ-) + καταλήξεις αορίστου
σύνθετα ρήματα (με πρόθεση): πρόθεση + αύξηση + θέμα + χρονικός χαρακτήρας -σ- (-ξ- / -ψ-) + καταλήξεις αορίστου

Προσοχή: Στον αόριστο τα ρήματα τονίζονται στην προπαραλήγουσα (αναβίβαση τόνου). 

*     *     *

Παρακείμενος
απλά ρήματα: αναδιπλασιασμός + θέμα + χρονικός χαρακτήρας -κ- (-χ- / -φ-) + καταλήξεις παρακειμένου
σύνθετα ρήματα (με πρόθεση): πρόθεση + αναδιπλασιασμός + θέμα + χρονικός χαρακτήρας -κ- (-χ- / -φ-) + καταλήξεις παρακειμένου
Υπερσυντέλικος
απλά ρήματα: αύξηση / αναδιπλασιασμός + θέμα + χρονικός χαρακτήρας -κ- (-χ- / -φ-) + καταλήξεις υπερσυντελίκου
σύνθετα ρήματα (με πρόθεση): πρόθεση + αύξηση / αναδιπλασιασμός + θέμα + χρονικός χαρακτήρας -κ- (-χ- / -φ-) + καταλήξεις υπερσυντελίκου

Προσοχή: Στον παρακείμενο και στον υπερσυντέλικο τα ρήματα τονίζονται στην προπαραλήγουσα (αναβίβαση τόνου), εκτός αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη (ενικός υπερσυντελίκου).

 

 

Παράρτημα: Κατηγορίες ρημάτων

 

Νεοελληνική γλώσσα β΄: Αντικείμενο