Νεοελληνική γλώσσα α΄: Επιστολή

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Είδος κειμένου: επιστολή (γράμμα)

Η επιστολή (γράμμα) είναι ένας τρόπος να επικοινωνούμε ιδιωτικά και να κοινοποιούμε κάποιες σκέψεις ή απόψεις μας. 
Υπάρχουν διάφορα είδη επιστολής: η φιλική επιστολή (σήμερα έχει αντικατασταθεί από πιο σύγχρονους τρόπους επικοινωνίας, όπως το ηλεκτρονικό μήνυμα), η επίσημη επιστολή, η επιστολή διαμαρτυρίας κ.ά. Η δομή τους είναι κοινή, όμως το επίπεδο ύφους και το περιεχόμενο διαφοροποιείται κάθε φορά ανάλογα με τον αποδέκτη και το θέμα.

ΔΟΜΗ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ

• Τόπος, Ημερομηνία (στοιχισμένα δεξιά)

• Προσφώνηση (με κόμμα στο τέλος)
  

π.χ. Αγαπητέ -ή "Χ", / Φίλε -η μου "Χ", / "Χ" μου, [όπου "Χ" είναι το μικρό όνομα του φίλου ή της φίλης μας]

• Αλλαγή γραμμής & περιθώριο για την έναρξη παραγράφου  

Στην αρχή της επιστολής απευθυνόμαστε στον φίλο ή στην φίλη μας και ρωτάμε τι κάνει ή αναφερόμαστε στον καιρό που έχουμε να επικοινωνήσουμε. Επίσης διατυπώνουμε σύντομα το θέμα για το οποίο γράφουμε.

• Ανάπτυξη

Αλλάζουμε παράγραφο και αναπτύσσουμε το θέμα μας αναλυτικά σε όσες παραγράφους χρειαστεί. 

Στην τελευταία παράγραφο συνοψίζουμε και ζητάμε τη γνώμη του φιλικού μας προσώπου. Ζητάμε επίσης να μας απαντήσει σύντομα και χαιρετάμε.

• Αποφώνηση (με κόμμα στο τέλος) & όνομα (στην επόμενη γραμμή)

π.χ. Με αγάπη, / Φιλιά, / Φιλικά, / Πολλούς χαιρετισμούς,

"Όνομα" [γράφουμε το μικρό όνομά μας]

*     *     *     *     *

ΔΟΜΗ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ

• Τόπος, Ημερομηνία (στοιχισμένα δεξιά)

• Προσφώνηση (με κόμμα στο τέλος)
  

Προσφωνούμε ευγενικά τον αποδέκτη της επιστολής μας με το επώνυμό του ή με την ιδιότητά του ή απλώς "κύριε/κυρία".

π.χ. Αγαπητέ κύριε / Αγαπητή κυρία "Χ", / Αξιότιμε κύριε διευθυντά / Αξιότιμη κυρία διευθύντρια, / Σεβαστέ κύριε / Σεβαστή κυρία, [όπου "Χ" είναι το επώνυμο του αποδέκτη]

• Αλλαγή γραμμής & περιθώριο για την έναρξη παραγράφου  

Στην αρχή απευθυνόμαστε στον αποδέκτη, αναφέρουμε την ταυτότητα / ιδιότητά μας, τον λόγο για τον οποίο γράφουμε και διατυπώνουμε επιγραμματικά το θέμα της επιστολής μας.

• Ανάπτυξη

Αλλάζουμε παράγραφο και αναπτύσσουμε το θέμα αναλυτικά σε όσες παραγράφους χρειαστεί. 

Στην τελευταία παράγραφο συνοψίζουμε και καταλήγουμε. Διατυπώνουμε ένα αίτημα ή ζητάμε κάποια γνώμη ή βοήθεια. Τέλος, χαιρετάμε ευγενικά.

• Αποφώνηση (με κόμμα στο τέλος) & ονοματεπώνυμο (στην επόμενη γραμμή)

π.χ. Με εκτίμηση, / Με σεβασμό,

"Ονοματεπώνυμο" [γράφουμε ολόκληρο το ονοματεπώνυμό μας]

*     *     *     *     *

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ
Στην ουσία πρόκειται για μία επίσημη επιστολή με ειδικό περιεχόμενο. Επομένως ακολουθούμε τη δομή της επίσημης επιστολής, αλλά προσπαθούμε να είμαστε πολύ τυπικοί, καθώς συνήθως ο αποδέκτης δεν μας είναι γνωστός, και φροντίζουμε το ύφος μας, παρόλο που είναι αυστηρό λόγω του θέματος, να μην αγγίζει ποτέ τα όρια της αγένειας. Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο, αφού πρώτα εκθέσουμε αναλυτικά το ζήτημα/συμβάν για το οποίο διαμαρτυρόμαστε, στη συνέχεια εκφράζουμε τις αντιρρήσεις μας και διατυπώνουμε τα επιχειρήματά μας και, τέλος, καταλήγουμε σε μία πρόταση (συνεννόηση, συμβιβασμός, αποζημίωση).


Επισήμανση: Στις επίσημες σχολικές εξετάσεις αποφεύγουμε στο τέλος της επιστολής να γράψουμε τα στοιχεία μας - χρησιμοποιούμε τυχαία αρχικά (π.χ. Κ.Π.) ή, καλύτερα, γράφουμε με κεφαλαία τη λέξη ΟΝΟΜΑ / ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ.